 |
smelh |
วันที่ |
14 พฤษภาคม 2009 |
เวลา |
14:53:10 |
|
c_lfc@hotmail.com |
IP |
203.151.53.99 |
| |
|
|
กำแพงเมืองเก่าเจียงฮาย
|
|
ถามผู้มีความรู้ด้านประวัติศาสตร์เจียงฮายคับ ผมสงสัยมาตั้งแต่เป็นละอ่อนแล้วว่า ถ้าเฮาขับรถจาก คอนโดเทล ผ่านมาหน้าโรงเรียนสามัคคี หอนาฬิกา ตรงไปเรื่อยๆจนถึงกำแพงเมือง 5 แยกพ่อขุน จะเห็นว่ามีป้ายประตูเมืองอยู่หลายจุด แล้วก็จะเห็นว่ามีคูเมืองเป็นแนวเดียวกัน ก็เลยสงสัยว่าเดิมก่อนแปงถนน จะเป็นกำแพงเมืองเจียงฮายเก่าก่อคับ ถ้าเป๋นกำแพงเมืองเก่าแต้เป๋นหยังถึงทุบแป๋งเป๋นถนนคับ แล้วก็ทุบทิ้งสมัยไหน จ๋วยตอบด้วยคับสงสัยมาเมินแล้ว ถ้ามีฮูปเก่าต่วยก็ขอบคุณจัดนักคับ |
| |
|
| ความคิดเห็นที่
1 |
 |
เชียงรายพันธุ์แท้ |
 |
14 พฤษภาคม 2009
15:15:28 |
|
cmu_555@hotmail.com |
|
IP :
202.28.27.3 |
|
เกยตอบไปแล้วเน้อ
ในบอร์ดนี่แหละ
จะรีเพลย์หื้อก็แล้วกั๋น
เวียง เปิ้นนิยามไว้ว่า บริเวณเมืองที่มีคูน้ำและกำแปงล้อมรอบ เช่น เวียงจันทน์ เวียงศรีทวง เวียงพางคำ เวียงเชียงแสน เวียงเชียงราย เวียงกุมกาม เวียงเชียงใหม่ เวียงสวนดอก
อย่างที่หู้ พญามังรายแป๋งเจียงฮาย โดยก่อกำแปงแวดดอยตองเมื่อ พ.ศ.1805 แต่ลักษณะของเวียงบ่หู้เป๋นจาใด จะใหญ่จะหน้อยในตำนานก็บ่ได้เขียนไว้
พ.ศ.2347-2386 เจียงฮายเป๋นเมืองฮ้าง หลังสงคามไล่พม่าออกจากล้านนา เมืองเจียงแสนโดนเผาไปตวย
พ.ศ.2346 เจ้าหลวงธรรมลังกา ลุกหละปูนมาฟื้นเมืองเจียงฮาย เวียงเจียงฮายที่เฮาหู้เฮาหันก็เกิดขึ้นสมัยนี้
เปิ้นก่อกำแปงแลขุดคูเมือง มีปะตู๋เมือง 12 ปะตู๋ มีคูเมืองแวด
ส่วนผะกอบหลักๆของเวียงในล้านนาจะมี คูเมือง กำแปง กาด คุ้ม วัด หอเสื้อเมือง (สะดือเมือง เสาอินทขิล ฯลฯ สุดแต่จะฮ้อง) แลต้องมี ข่วง ตวย
คูเมือง
ใคร่หันคูเมืองเก่าของเจียงฮายบ่ยากครับ
ขับรถผ่อดูที่ขัวปะตู๋เจียงใหม่ หั้นแลคูเมืองตางตะวันตก
ส่วนฮ่องน้ำหน้าโฮงเฮียนสามัคคีฯ กับ โฮงเฮียนเทศบาล 1 ศรีเกิด ก็เป็นคูเมืองตางใต้
แต้ๆแล้วมันเชื่อมต่อกั๋น แต่แถวๆหอนาฬิกาใหม่กับปะตู๋สรีโดนถมไปละ
ส่วนคูเมืองตางตะวันออกก็อยู่ที่ปะตู๋ยางเสิ้งที่แป๋งใหม่ที่ห้าแยกอ่ะ เหลืออยู่มอกอั้นและ
ลองเตียวผ่อกับขับรถเครื่องสำรวจยะหื้อหู้ว่า
ระบบน้ำในคูเมืองตะก่อนจะมีก๋านผันน้ำกกเข้ามาตางสนามกอล์ฟที่ขัวแม่ฟ้าหลวง น้ำเลาะหลังดอยตอง ไหลมาตางปะตู๋ผี (แถวๆเจียงฮายคอนโด ตอนนี้ยังปอเห็นแนวคันดินที่เกยเป็นกำแปงเมืองอยู่)
มาถึงปะตู๋เจียงใหม่ หน้าโฮงเฮียนสามัคคีฯ ไหลไปตางตะวันออกจะถึงหน้าโฮงเฮียนเทศบาล 1 ศรีเกิด แล้วน้ำจะไหลต่อไปที่ปะตู๋ยางเสิ้งฮิมถนนซูเปอร์
ทางน้ำจะเชื่อมต่อกับฮ่องน้ำแถวๆชุมชนเกาะทอง ก่อนจะไหลลงน้ำกกที่ฮ่องปลาเค้า ใกล้ๆสนามกีฬาก๋าง
ตางน้ำแถวๆเกาะทองสีท่าจะเกยเป็นน้ำกกมาก่อน สังเกตจากชื่อบ้านนามเมือง เช่น ถนนรอบเกาะ ถนนกกโท้ง
ส่วนคูเมืองตางเหนือไม่ต้องผันน้ำเพราะใจ๊น้ำกกน้อยเป็นปราการธรรมชาติ
ขุดลอกหมั่นๆก็พอ แถมยังมีแม่น้ำกก (ใหญ่) เป็นปราการแหมชั้น
ปะตู๋เมือง
ตะก่อนเปิ้นจะมีป้ายบอกตวย แต่บ่าเดียวหายไปหลายละ
1. ปะตู๋ขะต้ำ ใกล้ๆดอยตองกับสนามกอล์ฟ
2. ปะตู๋ผี (เจียงฮายคอนโด)
3. ปะตู๋เจียงใหม่
4. ปะตู๋ป่าแดง (แยกขัวดำ วัดมิ่งเมือง แต่ป้ายอยู่ที่สามแยกหน้า ร.ร.สามัคคี)
5. ปะตู๋หวาย (หอนาฬิกาใหม่)
6. ปะตู๋สรี (เขียนว่า สรี อย่างตั๋วเมือง) อยู่ที่โบสถ์คริสต์จักร 1 เวียงเชียงราย
7. ปะตู๋เจ้าชาย (โฮงเฮียนเทศบาล 1 ศรีเกิด)
8. ปะตูยางเสิ้ง (ที่เปิ้นแป๋งใหม่ ฮิมถนนซูเปอร์)
9. ปะตูต้อ (ท่อ) หลังอนุสาวรีย์พญามังราย
10. ปะตู๋ต้าซาย (ท่าทราย) สี่แยกบ้านพักพนักงานยาสูบ ถนนสิงหไคล ตัดกับ ถนนวิเศษเวียง
11. ปะตู๋นางอิง (สี่แยกสถานีตำหนวดเจียงฮาย)
12. ปะตู๋ต้านาค (ท่านาค) ตีนดอย ตางขึ้นศาลาก๋างหลังใหม่
พื้นที่ก๋างเวียง
เป็นส่วนที่สำคัญที่สุดของเวียง เพราะเป็นศูนย์ก๋างของก๋านปกคอง มีตึงคุ้มเจ้านาย วัดสำคัญ สะดือเมือง ข่วง
สะดือเมืองเจียงฮายนี้ เจ้าหลวงธรรมลังกาเปิ้นหื้อย้ายมาไว้ที่วัดจันทโลก (วัดก๋างเวียง)
ตามความเชื่อของล้านนา ผ่ออย่างเมืองเจียงใหม่ หละปูน ลำปาง แป้ น่าน
พื้นที่ที่สำคัญๆนี้จะอยู่ก๋างเวียงค่อนไปตางเหนือ เจียงฮายนี้ก็เป๋นอย่างเดียวกั๋น
แต่บ่มีหลักฐานแน่ชัดว่าที่ไหนเป็นที่ไหน ได้ก้าสันนิษฐานกว้างๆว่าสถานที่ราชก๋านในเวียงบ่าเดียวนี้
ตะก่อนเกยเป๋นที่ของเจ้า ตึง ศาลาก๋างหลังเก่า จวนผู้ว่าฯ อำเภอ ศาล อัยก๋านจังหวัด
บ้านพักพนักงานคลัง ฯลฯ
เฮาลองมาเทียบ พ.ศ. ที่แป๋งผ่อ จะหันจาอี้
ศาลาก๋างหลังเก่า (2443)
คอกเก่า (2451)
อำเภอหลังเก่า (2477)
อนุบาลเจียงฮาย (2497) ตะก่อนเป๋นที่วัดก๋างเวียง
โฮงเฮียนดำรง (2476) แป๋งทับคุ้มของเจ้าหลวงเมืองไชย เจ้าหลวงองค์ที่ 4 (โดนปลด พ.ศ.2448 หลังเหตุการณ์กบฏเงี้ยวเจียงฮาย) บางส่วนกิ๋นพื้นที่วัดเจียงหมั้น วัดฮ้อง ที่บ่าเดี่ยวโฮงเฮียนยังต้องจ่ายค่าเช่าหื้อกรมศาสนาอยู่
จะหันว่าตอนที่เขาแป๋งคุกหั้น คุ้มเจ้าหลวงเมืองไชยก็ยังมีอยู่ ที่ดินก็ติดกั๋น มอกมีถนนกั้นบ่าดาย
ที่เฮาหู้แน่ๆก็คือ ที่คอกเก่า จะต้องเป๋นที่ของเจ้าแน่นอน
แต่มันจะเป๋นหยัง ระหว่าง คุ้ม? เฮือนขี้ข้า? ที่ว่างๆ? สวน?
เฮาลองไปผ่อที่เจียงใหม่ จะหันว่ามีก๋านย้ายคอกในเวียงหลายเตื้อ ส่วนใหญ่จะใจ๊คุ้มของเจ้านายเป๋นคอก
ตอนหลังนักโทษนักขึ้นเปิ้นก็เลยไปแป๋งคอกที่เฮาหับบ่าเดียวก๋างเวียงเจียงใหม่ ที่นี้ตะก่อนเป็นเวียงแก้ว
(คุ้มของพญามังรายน่อ ขึดขนาด)
ปิ๊กมาที่เจียงฮาย คอกแป๋งปี 2451 สองปีหลังเกิดกบฏเงี้ยวเจียงฮาย ที่คอกเก่านี้น่าจะเป๋นเขตของคุ้มของเจ้าสักตน
อาจจะเป๋นของเจ้าหลวง เพราะอยู่ติดกั๋น
แต่นั่นเป๋นก๋านสันนิษฐานจากหลักฐานแวดล้อม
ข้อมูลเรื่องหมู่นี้เจียงฮายมีหน้อยๆๆๆๆ แต่มีข้อมูลน่าเชื่ออยู่ว่า
ปี พ.ศ.2434 นายถัว วิริยศิริ ซึ่งเป็นพี่ชายของพระยามหาอำมาตยาธิบดี หรือ พระยาศรีสหเทพ (เสง วิริยศิริ)
ท่านได้ขึ้นมาทำแผนที่เมืองเชียงราย จากนั้นอีก 2 ปีก็ได้มีการส่งข้าหลวงขึ้นมารักษาราชการ 3 หัวเมืองฝ่ายเหนือ
ได้แก่ เมืองฝาง เชียงราย เชียงแสน โดยมี พ.ต.หลวงภูวนาทนฤบาลขึ้นมาเป็นข้าหลวงคนแรก
หลังจากที่เมืองเชียงรายมีข้าหลวงจากกรุงเทพ และเจ้าหลวง
ซึ่งเป็นเชื้อสายข้าราชการแต่งตั้งจากเจ้าหลวงทางประเทศราชจากเมืองเชียงใหม่มาร่วมกันปกครองเมืองเชียงราย
หลายครั้งก่อให้เกิดความขัดแย้งกัน เนื่องจากเชียงรายเป็นเมืองที่อยู่ห่างไกลพระเนตรพระกรรณ
บ่าหู้ว่าตอนนี้แผนที่นี้อยู่ไหน ถ้าไปค้นในหอสมุดแห่งจ้าดที่กรุงเทพฯอาจจะปะ
ที่สำคัญแหมเรื่องคือ ข่วง เมืองเจียงฮาย
กู่เมืองในล้านนาจะมีข่วงเอาไว้ยะพิธีต่างๆ เช่น สืบชะต๋าเมือง
แต่ในเจียงฮาบ่มีหลักฐานว่าข่วงอยู่ไหน แต่กึดว่าน่าจะอยู่แถวๆวัดก๋างเวียงที่เป๋นวัดสำคัญกับคุ้มเจ้าหลวง
เหมือนกับที่เจียงใหม่ เหมือนสนามหลวงของกรุงเทพฯ
ถ้าเป๋นยุโรปเปิ้นจะห้องข่วงว่า จัตุรัส น่อ ส่วนเวียงก็ฮ้องว่า burg เช่น ฮัมบูร์ก เซนต์ปีเตอร์สเบอร์ก
พ.ศ. 2463 รื้อกำแพงเมืองเชียงราย
เนื่องจากกำแพงเมืองอยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรม ประกอบกับบริเวณประตูเป็นโคลนตม สกปรก ซึ่งเป็นแหล่งที่ทำให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ อีกทั้งกำแพงเองก็ปิดกั้นการถ่ายเทของอากาศบริสุทธิ์อีกด้วย เริ่มปรับปรุงโดยพระราชโยธา ( เจิม ปันยารชุน ) ได้มอบหมายให้หมอบริกส์เป็นนายช่างวางผังเมือง
ป.ล. ถนนบรรพปราการ แปลว่า อดีตกำแพงเมืองน่อ
|
|
| ความคิดเห็นที่
2 |
| |
เว็บมาสเตอร์ |
| |
14 พฤษภาคม 2009
15:42:03 |
|
|
|
IP :
117.47.223.227 |
|
อ่านข้อมูลของท่านเชียงรายพันธ์แท้ แล้วได้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์มากๆ หากทางทีมงานเชียงรายโฟกัส จะขอคัดลอกข้อมูล แล้วนำมาเผยแพร่บนเว็บไซต์ต่อไป จะว่าอะไรไหม??ครับ อยากจะให้คนรุ่นใหม่ได้อ่านกัน และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับประวัติเชียงรายที่ละเอียดยังมีอีกไหม?? เช่นรูปภาพประตูเมือง ถนน ในสมัยก่อน
หากท่านมีข้อมูลเยอะกว่านี้และอนุญาติให้ทางเราสามารถนำมาเผยแพร่บนเว็บไซต์ได้ ทีมงานจะติดต่อขอข้อมูลไปยังท่านเพื่อจะได้ไม่ต้องมานั่งเสียเวลาพิมพ์ครับ |
|
| ความคิดเห็นที่
3 |
| |
เชียงรายพันธ์แท้ |
| |
14 พฤษภาคม 2009
15:50:33 |
|
cmu_555@hotmail.com |
|
IP :
202.28.27.3 |
|
ฮูปเก่าบ่มีครับ มีแต่ฮูปใหม่ๆ ฮูปเก่าที่เอามาลงก็อบเปิ้นมาแหมกำ ถ้าใครได้ฮูปเก่าต้นฉบับ ที่หอสมุด มช. มีครับ ในเว็บ
www.chiangrai-yesterday.com ฮูปเก่าก็นักอยู่
ยังไงลองไปถามคนเฒ่าผ่อ เผื่อเปิ้นจะเก็บฮูปเก่าๆไว้ จะได้ของทำสำเนามา
|
|
| ความคิดเห็นที่
4 |
| |
smelh |
| |
14 พฤษภาคม 2009
15:57:08 |
|
c_lfc@hotmail.com |
|
IP :
203.151.53.99 |
|
เห็นต่วยครับ คนรุ่นหลังจะได้ศึกษา เพราะส่วนใหญ่เวลาเฮียนประวัติศาสตร์ก็ย้อนไปไกลตั้งแต่สมัยป้อขุน แต่ประวัติหลังๆเหมาะเกยฮู้เลยคับ พยายามหาข้อมูลมาเหมือนกัน แต่หายากขนาดคับ ส่วนใหญ่ต้องไปอิงกับประวัติของวัดแต่ละวัดว่าอยู่สมัยไหน ก๋ายเป๋นว่าคนเจียงฮายเหมาะค่อยฮู้เรื่องเจียงฮายได๋ก่าเดา
แล้วขอขอบคุณสำหรับข้อมูลของคุณเชียงรายพันธ์แท้ต่วยคับ |
|
| ความคิดเห็นที่
5 |
| |
เชียงรายพันธุ์แท้ |
| |
14 พฤษภาคม 2009
16:46:14 |
|
cmu_555@hotmail.com |
|
IP :
202.28.27.3 |
|
ใคร่ได้ข้อมูลแบบไหนก็เมล์มาเน้อครับ
ยินดีเผยแพร่
ไผมีข้อมูลบ่าหยังก็มาแลกเปลี่ยนกั๋นในบอร์ดน่อ
ตอนนี้กำลังศึกษา "หมู่บ้าน" ในเขตเทศบาลนครเจียงฮาย
เช่น สันโค้ง สันโค้งหลวง สันป่าก่อ สันป่าหนาด สันป่าแดง สันกลาง สันคอกช้าง หนองปึ๋ง ดอยทอง เกาะทอง บ้านแขก ศรีทรายมูล ดอยสะเก็น ขัวยาว ฯลฯ
ประเด็นคือประวัติศาสตร์ชุมชนท้องถิ่น การตั้งบ้าน และเชื้อสายของคนในหมู่บ้าน
ไผอยู่บ้านไหนก็บอกมาเน้อครบ
หมู่บ้านเหล่านี้ถึงจะกลายเป๋นเมืองไปหมดแล้ว แต่เรื่องบ่เก่าก็บ่ควรลืม
เรื่องที่หู้ตอนนี้ ก็มีหน้อยเดียว เช่น
ไทเขินตั้งบ้านที่สันโค้ง ไทใหญ่ตั้งบ้านสันป่าก่อ
นามสกุลชัชวรัตน์เป๋นไทเขิน เป็นต้น
ที่เทศบาลนครลำปางผมไปสำรวจ ปะบ้านเจียงฮาย ห้าแยกเจียงฮาย วัดเจียงฮาย โฮงเฮียนเทศบาล 4 บ้านเจียงฮาย ประตูเจียงฮาย (บ่ใช่ประตูที่จะมาเจียงฮาย แต่เป๋นประตูที่มีบ้านคนเจียงฮายอยู่นัก)
บ้านเจียงฮายอยู่กลางเวียงลำปางเลย
คนลำปางเปิ้นศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเอาแต้เอาว่าน่อ
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=121589
http://lampangartfest.hi5.com |
|
| ความคิดเห็นที่
6 |
| |
ละอ่อนบะตันได้เห็น |
| |
14 พฤษภาคม 2009
16:54:33 |
|
quantum_109@hotmail.com |
|
IP :
118.172.56.15 |
|
|
โอ้โห ชัดเจน ตี๋พิมพ์เป๋นหนังสือแจกล่ะอ่อนบะเดี่ยวได้อู้ไท่จะดีน่อ |
|
| ความคิดเห็นที่
7 |
| |
เสี่ยวเอ้อ |
| |
15 พฤษภาคม 2009
18:34:39 |
|
|
|
IP :
202.176.130.214 |
|
|
| ความคิดเห็นที่
8 |
| |
ใฝ่รู้ |
| |
19 พฤษภาคม 2009
15:03:52 |
|
|
|
IP :
118.172.65.97 |
|
|
พอจะมีใครเล่าความเป็นมาของคุ้มที่อยู่ปากทางเข้าม.เชียงรายได้บ้างคะ |
|
| ความคิดเห็นที่
9 |
| |
บ้านนอก |
| |
24 พฤษภาคม 2009
13:19:42 |
|
paiingdoi@yahoo.com |
|
IP :
117.47.217.77 |
|
|
| ความคิดเห็นที่
10 |
| |
ปืนโต |
| |
27 กรกฏาคม 2009
18:51:09 |
|
fah-sky@windowslive.com |
|
IP :
117.47.231.251 |
|
เราอยากได้ประวัติคุกเก่าอ่า
ที่ว่าสร้างเป็นร้อยปี่นั่นน่ะ
ใครพอจะมีข้อมูลบ้างหรือรู้ว่าต้องไปถามใครที่ไหนบอกเราหน่อยดิ |
|
| ความคิดเห็นที่
11 |
| |
พิรอม |
| |
18 สิงหาคม 2009
16:11:07 |
|
pirom_hancom@hotmail.com |
|
IP :
117.47.228.71 |
|
|
ไม่ทราบว่ามีประวัติของหมู่บ้านสันโค้งน้อยจังหวัดเชียงรายหรือไม่หากมีแล้วกรุณาส่งไปให้ด้วยจะนำสำรวจหมู่บ้านและนำข้อมูลที่ไปทำรายงานส่งอาจารย์ |
|
ขณะนี้เชียงรายโฟกัส ได้ย้ายไปใช้เว็บบอร์ดใหม่
ท่านสามารถเข้าไปใช้บริการได้ที่นี่ http://www.chiangraifocus.com/forums/index.php
|
เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบทันที
ขอขอบพระคุณ.."
