ความคิดเห็นที่
1 |
|
เชียงรายพันธุ์แท้ |
|
11 กันยายน 2009
23:24:57 |
cmu_555@hotmail.com |
|
IP :
202.28.27.3 |
|
มีคนสนใจ๋เรื่องหมู่นี้ตวยเฮ้ย ประตู๋ผี เมืองเจียงฮายก่ะ ขออนุญาตใจ้ภาษาสยามอันสูงส่งในการอธิบายก็แล้วกั๋นน่อ จะได้เป็นวิทยาทานแก่ชนผู้ปกครองของหมู่เฮาตวย
ก่อนอื่นจะขอย้อนไปถึงช่วงปลายสมัยพม่าปกครองคาบเกี่ยวกับยุคเจ้าหลวง พ.ศ.2347 (สมัย ร.1) กองทัพเชียงใหม่ นำโดยเจ้าธรรมลังกา (น้องพระเจ้ากาวิละ) ร่วมกับพันธมิตร คือ ลำปาง เมืองน่าน และกรุงเทพฯ ยกกองทัพขึ้นมา ฟื้นม่าน ขับไล่พม่าออกจากเชียงรายและเชียงแสนได้สำเร็จ หลังจากที่ได้กวาดต้อนเอาผู้คนพลเมืองให้ไปอยู่ตามเมืองต่างๆแล้ว เชียงรายและเชียงแสนจึงกลายเป็นเมืองร้าง จึงทำให้นับแต่นั้นมา
พ.ศ.2386 (สมัย ร.3) พระยาพุทธวงศ์เป็นเจ้าหลวงเชียงใหม่ ได้มีการจัดตั้งเมืองเชียงรายฟื้นคืนให้เป็นบ้านเมืองขึ้นมาใหม่ เพื่อเป็นกำลังช่วยเหลือเชียงใหม่ป้องกันภัยจากพม่า โดยมีฐานะเป็นเมืองบริวารของเชียงใหม่ เจ้าหลวงเชียงใหม่ได้ให้ญาติพี่น้องเชื้อสายลำพูน อันมีเจ้าหลวงธรรมลังกาเป็นเจ้าหลวงเมืองเชียงราย เจ้าอุ่นเรือนเป็นพระยาอุปราช เจ้าคำแสนเป็นพระยาราชวงศ์ เจ้าชายสามเจ้าพูเกี๋ยงเป็นพระยาราชบุตรและพระยาบุรีรัตน์
ในการตั้งเมืองเชียงรายอาศัยราษฎร 1,000 ครอบครัว ส่วนใหญ่เป็นไพร่จากเมืองเชียงใหม่และลำพูน ซึ่งเป็นไทเขิน ไทลื้อ และไทใหญ่ ที่ถูกกวาดต้อนมาจากรัฐฉานตั้งแต่ พ.ศ.2325-2347 ในยุค เก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง โดยไทเขินจะอยู่บ้านสันโค้ง ส่วนไทยใหญ่จะอยู่บ้านสันป่าก่อ ขณะที่ไทยวนที่เป็นชนชั้นปกครองจะอยู่ในเวียง (แถวๆจวนผู้ว่าฯ ร.ร.ดำรงฯ) แนวกำแพงเมืองเชียงรายที่เราเห็นในปัจจุบันก็สร้างสมัยเจ้าหลวงธรรมลังกานี่แหละ (ถึงจะไม่ค่อยเหลือร่องรอยเท่าไหร่ก็เถอะ)
แนวคิดว่าด้วยประตูผี
ต่อไปจะเป็นการอธิบายเรื่องความเชื่อเกี่ยวกับประตูผี ชัยภูมิในการสร้างเมืองของคนล้านนาโบราณ มักจะมีความเชื่อเรื่องพุทธศาสนาเข้ามาเกี่ยวข้อง โดยการสร้างเมืองในสมัยโบราณนั้นมีความเชื่อว่าเมืองนั้นเปรียบเสมือนร่างกาย เดชเมือง ศรีเมือง มงคลเมือง อุตสาหะเมือง ฯลฯ โดยเฉพาะทิศที่เป็นอุบาศก์เมืองนั้นคนโบราณถือว่าเป็นทิศที่ไม่เป็นมงคลส่วนใหญ่จะใช้บริเวณนี้เป็นที่ฝังหรือเผาศพคนตาย
เมื่อมีคนตายเกิดขึ้นก็จะมีการนำศพออกจากเมืองทางประตูด้านนี้ ซึ่งส่วนใหญ่เรียกว่า ประตูผี ความเชื่อดังกล่าวได้แพร่ขยายไปทุกหัวเมืองในล้านนา เช่นที่เชียงใหม่ก็จะมีประตูผีซึ่งอยู่ท้ายเมือง เรียกชื่อว่า ประตูสวนปรุง ขณะที่จังหวัดแพร่ก็มี ประตูมาร ซึ่งถือเป็นประตูผีส่วนที่จังหวัดลำปางก็มี ประตูม่าห์ หรือ ประตูม้า
คนล้านนาจะไม่เผาศพในเวียง แต่จะนำศพออกไปเผานอกเวียงแทน เพราะถือว่าอัปมงคล ขึด
ประตูผี มักจะ อยู่ทางทิศตะวันตกหรือทิศใต้ของเมือง ซึ่งเป็นทิศอัปมงคล เมื่อออกจากประตูนี้ไปจะเจอกับสุสาน (ยกเว้นเมืองพะเยาที่สุสานแม่ต๋ำอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเวียง)
เมืองเชียงราย ประตูผีจะอยู่ทางตะวันตก เยื้องๆเชียงรายคอนโดเทล ซึ่งถ้าออกประตูเมืองนี้ ตรงไปเรื่อยๆก็จะเจอสุสานเด่นห้า โดยประตูผีนั้นสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นพร้อมๆกับกำแพงและประตูเมืองด้านอื่นๆ อีก 11 ประตู ในสมัยเจ้าหลวงธรรมลังกา
ป.ล.1 คนล้านนาที่ไม่ฮู้จักความเป๋นล้านนานั้นน่าอายแล้ว แต่คนล้านนาที่บ่กึดว่าตั๋วเป๋นคนล้านนานั้นบัดซบกว่า
ป.ล.2 พระยาปราบสงครามจงเจริญ
สนใจเรื่องกำแพงเมืองเชียงราย อ่าน... http://www.chiangraifocus.com/webboard/view.php?Qid=11914&cat=9 |
|