นอกจากการใช้กฎหมายซองบุหรี่แบบเรียบจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคของผู้สูบบุหรี่ ให้หันไปหาผลิตภัณฑ์ผิดกฎหมายที่ขายกันตามตลาดมืด รวมถึงบุหรี่ปลอมแล้ว การใช้ซองบุหรี่แบบเรียบยังส่งผลกระทบมากมายต่อร้านค้าปลีกย่อยและผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ยาสูบที่ถูกต้องตามกฎหมายอีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นภาระค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น ความล่าช้าในการบริการลูกค้า ความผิดพลาดในการหยิบสินค้าเพื่อจำหน่ายหรือเพื่อจัดเก็บสต็อก และความยากลำบากในการฝึกอบรมพนักงานที่เพิ่มมากขึ้น เป็นต้น

ผลวิจัยนี้จัดทำโดย KPMG ซึ่งได้เผยข้อมูลตัวเลขที่เกี่ยวข้องกับการเติบโตของตลาดมืดและสินค้ายาสูบที่ผิดกฎหมาย อันเป็นผลมาจากการบังคับใช้ซองบุหรี่แบบเรียบ ดังต่อไปนี้

·  ระดับการบริโภคผลิตภัณฑ์ยาสูบที่ผิดกฎหมายเพิ่มสูงขึ้นจากร้อยละ 11.8 เป็นร้อยละ 13.3 เมื่อวัดจากช่วงเดือนมิถุนายน 2555 ถึงมิถุนายน 2556

·  พลังขับเคลื่อนหลักที่ทำให้ตลาดสินค้าผิดกฎหมายเติบโตก็คืออัตราการบริโภคบุหรี่สินค้าผิดกฎหมายที่มียี่ห้อนั้นเพิ่มสูงขึ้น รวมทั้งการเพิ่มขึ้นของการบริโภคบุหรี่ปลอม

·  บุหรี่ผิดกฎหมายที่มียี่ห้อในตลาดมืดมีการเติบโตถึงร้อยละ 154 ส่งผลให้มีขนาดตลาดเท่ากับยาเส้นมวนเองผิดกฎหมายที่ไม่มียี่ห้อซึ่งมีอัตราลดลงร้อยละ 40

·  หากการซื้อผลิตภัณฑ์จากตลาดมืดนั้นถูกทำให้ถูกต้องตามกฎหมาย รัฐจะสามารถเก็บภาษีสรรพสามิตได้เพิ่มขึ้นคิดเป็นมูลค่า 1 พันล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย หรือประมาณสองหมื่นเก้าพันล้านบาท

นางวราภรณ์ นะมาตร์ ผู้อำนวยการ สมาคมการค้ายาสูบไทย ให้ความเห็นว่า “ก่อนหน้านี้ได้มีผลวิจัยในประเทศออสเตรเลียออกมาที่ชี้ให้เห็นเคราะห์กรรมที่ร้านค้าได้รับจากกฎหมายซองบุหรี่แบบเรียบ ส่วนงานวิจัยชิ้นนี้ก็ได้แสดงให้เห็นผลกระทบที่ทำให้ตลาดมืดทั้งบุหรี่ผิดกฎหมายและบุหรี่ปลอมเติบโตขึ้น ซึ่งส่งผลร้ายต่อรัฐบาลที่ต้องสูญเสียรายได้จากการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตที่ควรจะได้รับ ถึงแม้จะมีรัฐบาลหลายประเทศที่สนใจมาตรการนี้ แต่ส่วนใหญ่ต่างรอดูผลจากออสเตรเลียและศึกษาผลกระทบรอบด้านก่อน ล่าสุดรัฐบาลอังกฤษได้ขอให้มีการจัดทำวิจัยอิสระเพื่อดูผลกระทบเนื่องจากมีประเด็นถกเถียงกันอย่างมากถึงเรื่องผลกระทบต่างๆ ในการทำประชาพิจารณ์เพื่อรับฟังความเห็นผ่านมา” 

“ด้วยเหตุนี้ ดิฉันยังคงยืนยันในจุดยืนของสมาคมการค้ายาสูบไทย ซึ่งเป็นตัวแทนของผู้ค้าปลีก ผู้ค้าส่ง ผู้จัดจำหน่าย และผู้นำเข้าผลิตภัณฑ์ยาสูบทั่วประเทศไทย ว่าประเทศไทยควรไตร่ตรองและพิจารณาให้มากเกี่ยวกับผลกระทบที่จะเกิดจากการใช้มาตรการซองบุหรี่แบบเรียบ และการจะนำมาตรการดังกล่าวมาใช้ในร่างกฎหมายควบคุมการบริโภคยาสูบ ควรมีหลักฐานที่ชัดเจนเป็นที่ยอมรับเพราะกฎหมายที่ดีควรมาจากหลักฐานที่ดีมิใช่แต่เพียงการคาดการณ์หรือความเชื่อเท่านั้น ซึ่งผลการวิจัยต่างๆ ในประเทศออสเตรเลีย ซึ่งเป็นประเทศที่บังคับใช้มาตรการดังกล่าวไปแล้วมีหลักฐานชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนว่ากฎหมายนี้ส่งผลเสียต่อภาคธุรกิจร้านค้าและไม่ได้ช่วยให้อัตราการบริโภคยาสูบโดยรวมในประเทศนั้นลดลง แต่กลับส่งผลร้ายต่อภาครัฐและต่อประเทศโดยรวมทั้งด้านรายได้และปัญหาตลาดมืด” นางวราภรณ์ กล่าวสรุป