“ถ้ำผาโขง” มีประวัติความเป็นมานับตั้งแต่หนึ่งพันกว่าปีหรืออาจจะมากกว่ากว่านั้นยังพิสูจน์ให้แน่ชัดยังไม่ได้ ถูกค้นพบจากชาวนาที่เข้าไปหาของป่าแล้วพบถ้ำสวยงามมากจึงเห็นว่าแปลกดีจึงเข้าไปดูข้างในกลับปรากฏว่าถ้ำมีทางผ่านทะลุไปยังอีกฟากหนึ่งได้ และยังมีน้ำที่ไหลลงมาจากยอดดอยไหลผ่านและได้พบเห็นพันธุ์ไม้หายากต่างๆมากมายจ ึงได้นำข้อมูลมาเล่าต่อให้กันฟังและถ้ำนี้ก็ได้เป็นที่รู้จักกันเรื่อยมาจนในที่สุดได้ไปแจ้งให้นักพิสูจน์ประวัติศาสตร์มาดู และได้รวมใจกันชื่อถ้ำนี้ว่า ถ้ำผาโขง เพราะถ้ำมีหน้าผาที่สูงชันและสง่าสวยงามตะการตามากและโขงคือน้ำที่ไหลผ่านออกมาจากยอดดอยตลอดทั้งปีไม่มีวันเหือดแห้งเหมือนดังกลับแม่น้ำโขง จากหนังสือบันทึกกรมพิสูจน์ประวัติศาสตร์และคำบอกเล่าจากผู้เฒ่าผู้แก่ที่ได้เล่าสืบต่อกันมาจนถึงทุกวันนี้
ถ้ำผาโขง (อ.พาน จ.เชียงราย) ตั้งอยู่ที่เขตบริเวณหมู่บ้านปางเกาะทรายหมู่ที่ 6 ต.ป่าหุ่งห่างออกจากอ.พานประมาณ 15 กม.โดยจะผ่านหลังที่ทำการอ.พานไปทางทิศตะวันตกเป็นพื้นที่รับผิดชอบขององค์การบริหารส่วนตำบลป่าหุ่ง และเป็นเขตอนุรักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวง อยู่ห่างจากที่ทำการอำเภอพานไปทางทิศตะวันตกประมาณ 6 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยางและต่อด้วยถนนซีเมนต์ประมาณ 15 กิโลเมตรและถนนลูกรังอีก 1 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นแบบถ้ำหินปูนยังมีน้ำไหลผ่านออกมาจากถ้ำตลอดทั้งปี ภายในของถ้ำเป็นโพรงกว้าง มีหินงอก หินย้อยลงมาสวยงามมาก สามารถเดินผ่านและไปเที่ยวได้ถึงหลังถ้ำ สามารถเข้าเที่ยวชมได้ตลอดทั้งปี โดยเฉพาะช่วงเทศกาลสงกรานต์จะมีนักท่องเที่ยวนิยมมาท่องเที่ยวและเก็บภาพเป็นจำนวนมาก โดยจะองค์การบริหารส่วนตำบลป่าหุ่งมีการจัดให้มีร้านอาหาร ห้องน้ำ สิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆ เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวชมทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศอย่างมากมาย
เอกลักษณ์เฉพาะตัวของถ้ำผาโขง ไม่ว่าจะเป็นความมึดที่แฝงด้วยความสวยงามลึกลับทางธรรมชาติภายในถ้ำ ปากถ้ำผาโขงมีหินเล็กหินน้อยสวยงามมาก มีสายน้ำไหลออกมาตลอดทั้งปี ธรรมชาติบนภูผาที่สวยงาม สายน้ำใสเหมือนสายธาร โขดหินที่ล้อมรอบด้วยสายน้ำ สายน้ำที่ล้อมรอบด้วยโขดหินกว่า 500 ปี ที่แวววาวเหมือนหยาดเพชร โขดหินที่ผุดขึ้นมาตอนน้ำลด จึงทำให้ถ้ำผาโขง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่เยี่ยมชมและจดจำของนักท่องเที่ยวเลยทีเดียว
ข้อมูลติดต่อ : องค์การบริหารส่วนตำบลป่าหุ่ง ต.ป่าหุ่ง อ.พาน จ.เชียงราย
โทร / แฟ็กซ์ 053-676468 (อบต.ป่าหุ่ง)
โฮมเพจ / เว็บไซต์ : www.pahung.go.th
