ทุกๆเย็นวันเสาร์ใจกลางเมืองเชียงรายจะมีถนนคนเดิน หรือ “กาดเจียงฮายรำลึก” ซึ่งจะจัดขึ้นที่ถนนธนาลัย ตั้งแต่สี่แยกสำนักงานยาสูบไปจนถึงสี่แยกหมอประจักษ์ โดยจะเริ่มตั้งแต่เวลาประมาณ 17.00 น. เป็นต้นไป หลักๆแล้วถนนคนเดินแห่งนี้จะแบ่งเป็น 4 โซนดังนี้ 

โซนแรก เริ่มต้นที่สี่แยกสำนักงานยาสูบ - สี่แยกสวนตุงและโคม 

โซนที่ 2 สี่แยกสวนตุงและโคม - สี่แยกศาล 

โซนที่ 3 สี่แยกศาล - สี่แยกธนาคารออมสิน 

และโซนที่ 4 ตั้งแต่สี่แยกธนาคารออมสิน - สี่แยกหมอประจักษ์ 

โดยในแต่ละโซนก็จะมีความโดดเด่นที่แตกต่างกันออกไป โดยส่วนมากแล้วที่ถนนคนเดินเชียงรายแห่งนี้จะเป็นเหมือนศูนย์รวมของวัฒนธรรมล้านนา และภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นหลัก 

บรรยากาศโดยรวมนั้นเหมือนกับเป็นการย้อนเวลาไปยังยุคล้านนาเก่าๆ เดินเล่นในระยะทางกว่า 1.8 กม. ได้โดยที่ไม่เบื่อเลยแม้แต่น้อยเพราะในแต่ละโซนจะมีสิ่งที่น่าสนใจแตกต่างกันออกไป เอาล่ะเพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา เราไปเดินเล่นกันเลยดีกว่า .. 

เริ่มต้นที่สี่แยกสำนักงานยาสูบ โซนแรกตรงนี้เริ่มต้นมาเดินก็จะมีเหมือนสินค้าเบ็ดเตล็ดทั่วไปเพื่อเป็นการเรียกน้ำย่อยก่อน เดินต่อมาเรื่อยๆจนเกือบจะถึงสี่แยกสวนตุง เราจะได้ยินเสียงเพลงรำวงย้อนยุค ซึ่งใช่แล้วที่นี่มีรำวงย้อนยุคที่เป็นกลุ่มสาวๆมาร่วมจัดเป็นเหมือนการเต้นเพื่อออกกำลังกาย และดำรงไว้ให้ยังคงอยู่ซึ่งในปัจจุบันก็ไม่ค่อยมีให้เห็นสักเท่าไหร่ ลานรำวงตรงนี้เราสามารถไปร่วมเต้นกับสาวๆได้เลย

นอกจากนั้นในบริเวณใกล้ๆกันยังเป็นถนนที่ตัดผ่านแยกด้านข้างสวนตุงจะเป็นโซนอาหาร ขอบอกเลยว่าสายกินห้ามพลาดเด็ดขาดเพราะมีอาหารพื้นเมืองและอาหารต่างๆให้ได้เลือกกินมากมายจนเรียกได้ว่าเลือกกินกันไม่ถูกเลยทีเดียว ของกินพื้นเมืองก็อย่างเช่น น้ำพริกต่างๆ ไส้อั่ว แต่ไหนๆมาทั้งทีก็ต้องกินของที่เป็นของเมืองแต๊ๆกันสักหน่อย อย่างเช่นนี่เลย “แอ้บอ่องออ” (สมองหมูห่อใบตองย่าง) ใช่แล้วครับมันคือสมองหมูที่ปรุงรสมาคลุกกับเครื่องเทศท้องถิ่นที่ห่อใบตองแล้วนำไปย่าง บอกตามตรงเลยว่าครั้งแรกที่เห็นแอบรู้สึกกลัวแต่พอได้ลองชิมแล้ว “เออ....มันก็เข้าท่าดี” ต่อมาที่“ ตำมะหนุน”หรือยำขนุน เป็นของกินที่ต้องกินกับข้าวนึ่งแล้วจะฟินมาก ( ข้าวนึ่ง = ข้าวเหนียว )และมีอีกสิ่งหนึ่งที่ผมชอบมากคือนี่เลย “ข้าวแรมฟืน” เป็นอาหารที่เป็นความผสมผสานซึ่งหากินได้ยาก มันเป็นอาหารที่เรียกได้ว่าเป็นอาหารเจเลยแหละ เพราะทุกๆอย่างมันทำมาจากถั่ว เผือกและผัก นำมาปรุงรสจนเหมือนเป็นการยำคลุกเคล้าจนมีรสชาติที่อร่อย กลมกล่อม ( ส่วนตัวต้องเผ็ดหน่อยๆแล้วโรยด้วยกรอบๆ ) 

หลังจากกินหนักๆแล้วก็มาเจอของกินอีกอย่างที่สาวๆสายกินไข่กุ้ง ไข่ปู พลาดไม่ได้เลยนั่นคือ “ปูอ่อง” เป็นไข่ปูมันปูปรุงรสแล้วเอาลงไปใส่ในกระดองปูและย่างไฟรสชาติจะเค็มนิดๆ มันๆ อร่อยฟินแน่สำหรับสายไข่สายมัน 

เอาล่ะเริ่มจะอิ่มก็ต้องเดินย่อยกันบ้าง คราวนี้เริ่มจากสี่แยกสวนตุงเดินไปที่สี่แยกศาล โซนนี้จะเป็นเหมือนโซนที่เรียกได้ว่าเป็นเหมือนโซนงานฝีมือและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพราะส่วนมากแล้วโซนนี้จะมีทั้งสินค้าท้องถิ่นที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน หากเมื่อยก็สามารถแวะพักนวดได้ มีกลุ่มนวดแผนโบราณให้เราได้ผ่อนคลายกัน ส่วนงานฝีมือต่างๆนั้นก็น่าสนใจไม่น้อย มีงานศิลปะจากศิลปินท้องถิ่นขายด้วย เดินไป ดูไป ก็ยิ่งเพลิน ตลอดระยะทางที่เดินมานั้นส่วนมากเราจะได้ยินเสียงพิณ ขิม และเพลงของทางเหนือตลอด บริเวณแยกนี้จะมีทางขวาที่เป็นโซนของฟู้ดทรัคอยู่จะมีของกินแนวๆให้ได้เลือกกินกัน ถัดจากโซนแยกศาลมาโซนนี้จะมีพวกสินค้าจากชนเผ่าจำหน่ายค่อยข้างเยอะ บางร้านก็มาทอผ้าและทำงานโชว์กันแบบสดๆเลยทีเดียว ในตรงนี้ผมว่ามันเป็นอะไรที่น่าสนใจเพราะว่าจังหวัดเชียงรายนั้นเต็มไปด้วยชาติพันธุ์ที่หลากหลาย ศิลปะและวัฒนธรรมที่แตกต่างแต่ว่าอยู่รวมกันได้อย่างลงตัว เราไม่ต้องไปไกลถึงที่หมู่บ้านก็พอที่จะได้สัมผัสกับบรรยากาศของชาวเขาได้อย่างพอเข้าใจ โดยส่วนมากโซนนี้จะเป็นผ้าทอพื้นเมือง ชุดประจำเผ่าต่างๆให้ได้เลือกซื้อเลือกชมกัน เครื่องประดับจากคนดอยก็มีขายเยอะ พวกชาวเขาสังเกตได้ง่ายมากเพราะจะแต่งตัวแบบชุดพื้นบ้านของพวกเขาลงมาขายของเลย ก็ถือว่าเป็นเสน่ห์อีกอย่างของที่นี่ เดินต่อไปก็จะพบกับงานแกะสลักไม้ งานศิลปะที่ทำจากไม้ต่างๆ

ตลอดทางที่เดินก็แอบไปเห็นของกินเล่นแว๊บๆตลอดทางเลยมันคือ “เมี่ยงคำ” ที่นี่เสียบไม้ขายสะดวกต่อการซื้อแล้วเดินกินได้เลย ไม่ต่้องมาเสียเวลานั่งห่อ ว่าแล้วก็โดนไปซะไม้นึง เอาล่ะ เดินมาถึงที่โซนสุดท้ายจากแยกธนาคารออมสิน โซนนี้จะเริ่มเป็นสินค้าเบ็ดเตล็ดซะส่วนมาก แต่แล้วก็มีอะไรบางอย่างที่ทำให้รู้สึกว่ามีอะไรตลอดเวลา ระหว่างทางจะพบกับการแสดง “รำกลองสะบัดชัย” เป็นการแสดงที่ไม่ค่อยมีให้ชมทั่วไป แต่ที่นี่มีความน่ารักและเป็นเอกลักษณ์มาก การแสดงจากละอ่อนตัวน้อยที่รำได้อย่างสวยงามและรำกลองได้อย่างที่คนโตทำเลยทีเดียว ความโดดเด่นของที่นี่ผมมองว่าเป็นเพราะความใส่ใจและความรักในศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านของตัวเอง จึงมีการสนับสนุนและอนุรักษ์ไว้ สังเกตได้ง่ายจากภาษาถิ่นที่คนที่นี่ใช้สื่อสารกันเป็นหลัก นอกจากนั้นก็ยังมีการแต่งตัว นุ่งผ้าถิ่น ชุดม่อฮ่อม ผ้าย้อมคราม หรือแม้แต่ชาวเขาที่แต่งตัวประจำเผ่าของตัวเองและทำในสิ่งที่เป็นภูมิปัญญาของหมู่บ้านตัวเองให้เป็นเอกลักษณ์ที่ชัดเจน 

ถัดมาจากลานแสดงก็เดินเล่นมาเรื่อยๆจนมาเจอเข้ากับร้านขายด้วงกว่าง ที่นี่เรียกว่า "กว่าง" มันเหมือนเป็นการละเล่นอย่างนึงของคนที่นี่นั่น คือ การชนกว่าง ซึ่งมันเป็นอะไรที่น่าสนใจมาก แล้วมันก็มีเป็นฤดูกาลด้วย คนที่นี่มันจะเลี้ยงเพื่อความสวยงามและนำมาชนกันเป็นกีฬาด้วย ที่นำมาขายที่นี่พี่ๆเขาไปหาจับมาจากตามป่าแล้วมาคัดแยกตามรูปลักษณ์และขายกัน และนี่ก็เป็นทั้งหมดของถนนคนเดิน ซึ่งไม่น่าเชื่อเลยว่าผมเดินมาทั้งหมดนี่ระยะทาง 3 กม.กว่า ไม่มีความรู้สึกเมื่อยหรือว่าเหนื่อยเลยแม้แต่น้อย เพราะว่าตลอดทางที่เดินมานั้นมีสิ่งที่น่าสนใจและได้เรียนรู้ตลอดเวลา พ่อค้าแม่ค้าที่นี่ก็ใจดีอยากรู้อะไรหรือไม่เข้าใจอะไรก็ถามและอธิบายให้เราเข้าใจได้ทุกอย่าง 

วันนี้ก็ขอจบการเดินถนนคนเดินเชียงรายไว้เพียงเท่านี้นะครับ หากมีโอกาสได้มาเที่ยวที่เชียงรายแล้วตรงกับวันเสาร์พอดี ก็อย่าลืมแวะมาเดินเที่ยวชม กินของอร่อยและหาซื้อของฝากที่น่ารักๆได้ที่นี่ครับ พบกันทุกวันเสาร์ที่ถนนธนาลัยกับถนนคนเดินเชียงราย "กาดเจียงฮายรำลึก"

เรื่อง / ภาพ : ธนา ตันตรานนท์

คลิปวีดีโอ ถนนคนเดินเชียงราย (กาดเจียงฮายรำลึก)

ข้อมูลติดต่อ : เทศบาลนครเชียงราย ที่อยู่ เลขที่ 59 ถนนอุตรกิจ ตำบลเวียง อำเภอเมือง จ.เชียงราย 57000

โทรศัพท์ 053 711 333